Otizm Dünyası
ABA YÖNTEMİ-Davranış terapisi
ABA (Applied Behavioural Analysis)
ABA metodu "davranis"i bilimsel olarak analiz eder ve Otizmi soyle tanimlar; Otizm norolojik temeli olan gelismemis davranislarin bir sendromudur. Otistik kisi ozel ve dikkatle secilmis ,bulundugu ortamla yapici bir iletisim kurmayi hedefleyen bir programda kendisinde eksik olan sosyal davranislari kazanabilir cevre ile iletisimi arttikca sorunlu davranislarinda azalma saglanabilir.
(Bu kisa tanimi cesitli ABA yayimlarinda gormek mumkundur.)
En bilinen ev merkezli Davranis Terapisi bir bilimsel arastirmaya dayaniyor. Dr. Ivar Lovaas ve meslektaslari 1987 senesinde sunduklari arastirmada 19 otistik cocuga haftada 40 saat , egitilmis terapistlerle bire bir cocugun ev ,ya da okul ortaminda iki yil boyunca Davranis Terapisi uyguluyorlar. Diger bir grupsa haftada 10 saat bu terapiyi aliyor. Ikinci kontrol grubu ise 21 cocuktan olusuyor, bunlar ise farkli programlari aliyorlar. Uc grup cocuk tedaviye baslanildiginda benzer gelisme cizgisinde, konusma dili ve oyun becerileri, sterotip davranislari hemen hemen ayni . Bu arastirmaya katilan cocuklarin hepsi iki yasin altindalar.
Varilan sonuc;
Tedaviyi yogun olarak alanlarda, konusulan dilde, taklit becerisinde, sosyal davranislarda, bagimsiz oyun oynama becerisinde ilerlemeler olurken sterotip, saldirgan davranislarda azalma goruluyorve iki yil sonunda normal okullara yardimsiz gidebilecekleri goruluyor.
Tedaviyi 10 saat olarak alanlarsa haftada 40 saat olarak terapiye 6 yil kadar devam ediyorlar. Diger gruplar cesitli terapi programlarini aliyorlar. Butun cocuklar 6 ve 7 yaslarinda kimin hangi grupta oldugunu bilmeyen gozlemciler tarafindan tekrar teste tabii tutuluyorlar. Yogun programdaki 19 cocuktan 9’u (%47) normaL okullara gidiyorlar ve IQ artmis gorunuyor (94-120), 37 artis var. 8 cocuk (%42) birinci sinifi bitiriyorlar ve konusmada gecikmis ve IQ da orta derecede zihni geri grubun icinde yer aliyorlar. Bunlar butun programlarda buyuk gelisme gosteriyorlar ama normal siniflara yetecek becerileri tam anlamiyle gosteremiyorlar. Kalan iki cocuk ise gelisme gostermiyor. Butun bu verilere tezat olarak diger iki control gruptan sadece bir cocuk ilkokulu bitirebiliyor ve normal IQ seviyesi gosteriyor. 18’i(%45) dil ve ogrenme geriligi gosteren siniflarda yer aliyor, 21(%53) tamamiyle zeka geriligi olan cocuklarin bulundugu siniflara gidiyorlar. IQ seviyelerinde degisiklik olmuyor. Ilk grupta yer alan ve tedavi sonucu normal islev gosteren cocuklar 13 yaslarinda tekrar gozlemleniyor ve kazandiklari degerleri koruduklari goruluyor. Bu kapsamli konuya asagida verecegim kaynaktan detayli olarakokuyabilirsiniz. Ben bu bilimsel calismanin kisa bir ozetini yapmaya calistim.
ABA genis bir yelpaze fakat en bilinen terapi yukarida bahsettigim Lovaas metodu. Ayrica Verbal Behaviour(VB), Princeton Institusu, Green Span (Floor Time) var.
Kisaca Aba programinda kucuk adimlarla, sistematik bir tarzda ,cocugu motive ederek pozitif odullendirme sistemi ile beceriler ogretiliyor ve erken yaslarda baslanirsa ozellikle daha etkili oldugu soyleniyor.
ABA YÖNTEMİNİ TANITAN VİDEOLAR
Lovaasbolum1
Lovaasbolum2
Lovaasbolum3